W 1747 roku w Winiarach na świat przyszedł słynny konfederat barski i narodowy bohater Stanów Zjednoczonych Kazimierz Pułaski. Rodził się we dworze czy też pałacu, który miał powstać w 1689 roku dla Stanisława Antoniego Szczuki, podkanclerzego litewskiego, według projektu architekta-amatora Augustyna Wincentego Locciego (ok. 1640–1732), kierownika prac przy królewskim pałacu w Wilanowie. Dom miał zapewne prostokątny plan z wieżami-alkierzami w narożach, a przechodząca przez środek pałacu sień łączyła oś wjazdową od frontu z główną osią kompozycyjną parku. Niestety, ta malownicza barokowa rezydencja nie zachowała się w pierwotnym kształcie. W XIX i XX wieku przeobraziła się w nowy, pozbawiony większej artystycznej wartości budynek. Parterowy korpus ujmują z obu stron piętrowe dobudówki opięte boniowanymi lizenami i gzymsami, z których lewą wieńczy wysoki trójkątny naczółek. Wejście w prawej dobudówce poprzedzała przed wojną otwarta drewniana weranda-ganek. W parku zachowała się oryginalna kolumnada z pierwszej połowy XIX wieku, element romantycznego parkowego sztafażu.
Nazwa miejscowości pochodzi od uprawianej tu niegdyś winorośli. W XVII wieku własność Szczuków, w tym w końcu stulecia Stanisława Antoniego Szczuki (1654–1710), zwolennika kolejno Sasów i Stanisława Leszczyńskiego, autora programu reform, w którym postulował zwiększenie armii, rozwój szkół publicznych i zwiększenie opodatkowania szlachty. W XVIII wieku w rękach Pułaskich, w tym Józefa Pułaskiego, starosty wareckiego, i jego żony Marianny z Zielińskich. Józef Pułaski (1704–1769), stronnik Czartoryskich, poseł na sejm, niezwykle dzielny żołnierz, współtwórca konfederacji barskiej, po zdobyciu Baru przez Rosjan 20 czerwca 1768 roku uszedł do Turcji, gdzie zmarł. Synem Józefa Pułaskiego był Franciszek Ksawery Pułaski, urodzony w 1743 roku, starosta augustowski, konfederat barski. Zginął zakłuty bagnetami przez Rosjan pod Włodawą 15 września 1769 roku, broniąc brata Kazimierza. Drugim synem Józefa Pułaskiego był Kazimierz Pułaski, urodzony w 1746 roku w Winiarach, starosta zezuleniecki, konfederat barski, bohater walk o niepodległość Stanów Zjednoczonych. W konfederacji barskiej, mając zaledwie 22 lata, został pułkownikiem i dostał komendę pułku pod znakiem Krzyża Świętego. W 1768 roku przez dwa tygodnie bronił przed Rosjanami warownego klasztoru w Berdyczowie, a w 1769 roku okopów Świętej Trójcy. W 1770 roku swoją bazą uczynił klasztor jasnogórski. Sławny Jędrzej Kitowicz tak go wówczas opisywał: „wstrzemięźliwy odpijaństwa i od kobiet, najmilsze zabawy ćwiczyć się w strzelaniu z ręcznej broni, w karty grać po całych nocach, nic go bardziej nie bawiło jak utarczki z Moskalami”. 31 maja 1772 roku wobec gasnącej konfederacji wyjechał za granicę. Po wielu perypetiach w Niemczech, Turcji i we Włoszech polecony we Francji przez Franklina Jerzemu Waszyngtonowi znalazł się 23 lipca 1777 roku w Bostonie. Z poparcia Waszyngtona i La Fayette’a mianowany został generałem brygady i walczył dzielnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Śmiertelnie ranny w bitwie pod Savannah, zmarł 11 października 1779 roku. Ciało jego, z powodu tropikalnych upałów, pogrążono w oceanie. Jest bohaterem narodowym Ameryki. Jego popiersie znajduje się na Kapitolu w Waszyngtonie. Trzecim synem Józefa Pułaskiego był Antoni Pułaski, urodzony w 1747 roku, dzielny konfederat barski, poseł na sejm i niestety targowiczanin, ostatni urzędujący marszałek konfederacji targowickiej. Zmarł uwięziony za zdradę w 1813 roku, pozostawiając syna Kazimierza Adama (1784–1856), więźnia rosyjskiego, gorącego patriotę. Po Pułaskich właścicielami Winiar byli Zaborowscy, Jordanowie, w drugiej połowie XIX wieku Prozorowie, w 1909 roku Andrzej Szczuka, a następnie Dąmbscy. Ostatnim właścicielem był Wacław Dąmbski.
Dom i duży park w bardzo dobrym stanie. Obiekt dostępny: Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego.
Sklep
Ogłoszenia
